Varsapp Ekoloji Notları #1
10-11-2021
16:35
Glasgow Günlükleri
Selam Varsapp okuyucuları, bugün sizleri rüzgarlı ve yağmurlu bir şehir olan Glasgow'a götürüyoruz. 31 Ekim-12 Kasım tarihleri arasında gerçekleşen COP26 İklim Değişikliği Zirvesi'nde birbirinden ilginç anlar yaşandı. Hadi hep beraber bunlara göz atalım.
Paris Anlaşması sonrası ülkelerin iklim hakkındaki düzenlemelerini ve planlarını anlattığı zirve, Türkiye açısından biraz magazinsel başladı diyebiliriz. Zirve'den çok az bir süre önce gerçekleşen G20'de ülkeler, denizaşırı ülkelerdeki tüm kömürlü enerji santrallerinin finansmanını sona erdirme sözü verdiler. Fakat sürpriz bir durum gerçekleşmedi ve ülkeler belli bir planda karar kılamadılar. Bunun üzerine Amerika, AB'nin çimento sektörünün daha çok yeşillendirilmesi taahhütüne sıcak baktı ve bu ürünleri sadece AB'den ithal edeceklerini duyurdu. Bu da Türkiye gibi ülkeleri üzdü diyebiliriz. "Ülkeler ekoloji için konuşurlarken sadece Dünya'nın iyiliğini mi düşünüyor?", şimdilik bu soruya bir yanıt veremiyoruz gibi gözüküyor.
Aksayan tek alan da bununla sınırlı değil tabii. Bildiğimiz gibi Paris Anlaşması 2015 yılında imzalanmasına rağmen yürürlülüğe göre ancak geçtiğimiz yıl devreye girdi. Bununla beraber ülkeleri Paris Anlaşması Kurallar Kitabı görüşmelerinde biraz yavaş gözlemledik. Karbon piyasaları mekanizması, kayıp ve hasarların karşılanması ve şeffaflık/hesap verilebilirlik konuları kitapta boş gözüken sayfalardan. Özellikle biz ve kamuoyunun şeffaflık konusunun nasıl altının doldurulabileceği konusunda aklında soru işaretleri var. Sonuçta şeffaflık ülkelerin henüz pek alışabildiği bir konu değil.
Dünyanın ortalama sıcaklığının yükseldiği haberlerine uzun süreden beri kulak aşinalığımız var. Bu sıcaklığın düşürülmesi de zirvenin ana başlıklarından birisi. Bu konuda ana hedef sıcaklığın 1.5 derecelik bir artışta sabitlenmesi oldu. Ülkeler de hedeflerini güncelledi. Her şey başta güzel gözüküyor fakat Melbourne Üniversitesi daha yeni sıcaklık artışının yaklaşık 2 derece olacağını açıkladı. Zaten ülkelerin hedeflerini nasıl gerçekleştireceği hakkında bir kaynak bulmak zor. Zirve bağlamında genellikle ülkelerin beklentileri ve bilimsel gözlemler çelişiyor.
Bakalım ülkelerin bahsettikleri hedefler neymiş. Başrollerden Amerika 2030 yılına geldiğimizde emisyonunu %55 oranında azaltmayı ve bundan tam 20 yıl sonra karbon nötr olmayı hedefliyor. Suudi Arabistan, Norveç, Çin ve Rusya da 2060 yılında karbon nötr olmayı öngörüyor fakat bu ülkelerin fosil yakıta olan yatırımları da ayrı bir soru işareti oluşturuyor. Greta'nın uğraşması gereken ülkelerin sayısı artıyor gibi.
Sonuç olarak görüyoruz ki ülkeler zirveyi biraz pasif geçiriyorlar. Zirvenin sonuçlarını ve devamlılığını beraber takip etmeye devam edeceğiz.
Kavramlar Havuzu
COP26'dan bahsederken bolca kullandığımız bir kavram karbon nötr olmak. Peki bu kelimenin anlamı tam olarak ne? Hadi beraber bir göz atalım.
Sera gazının ne olduğunu çok iyi biliyoruz. Bu gazlar sera etkisiyle doğrudan bir ilişkiye sahip. Zirvede bahsedilen Dünya'nın sıcaklık artışı doğrudan sera etkisi yüzünden oluyor. Bunlara sebep olan şeylere ise fabrika ve diğer ocaklardaki gazların açığa çıkması ve bunların atmosfere yayılması gibi nedenleri ekleyebiliriz. Karbon nötr olmak ise bu gibi nedenlerin karşısında beliriyor. Devlet veya kurumlar açığa çıkardığı sera gazını tamamen engelleyecek şekilde icraatler ve yenilikler ile ortaya çıktığında aslında karbon nötr oluyorlar. Bu yüzden yukarıda belirttiğimiz ülkelerin hedef karbon nötr olma yılları dünyamız için çok önemli.
Varsapp Ekoloji Notları'nı okuduğunuz için teşekkürler. Daha temiz bir Dünya için sizleri bilgilendirmeye devam edeceğiz. Bu arada siz de Varsapp ile birlikte satın almak yerine kiralayarak çevrenin sürdürülebilirliğine yardımcı olabilirsiniz.