Varsapp Ekoloji Notları #3
24-11-2021
16:36
Varsapp Ekoloji Notları #3
Merhaba Varsapp okuyucuları! Hareketli geçen iki haftayı geride bıraktık. Glasgow zirvesi daha da konuşulmaya devam edecek gibi gözüküyor ama hadi biz bu olaylardan biraz kaçıp ekolojinin içine daha da dalalım. Çok fazla sorduğumuz bir sorudur. "Çevre için neler yapabiliriz?". Bundan önce konuyu önemli bir noktaya çekmek istiyorum. Bugün ekolojinin ve ekolojik okuryazarlığın 5 önemli pratiğinden, anlayışından bahsedeceğiz. Bu 5 önemli noktayı anlamak bizi çevre açısından daha bilinçli yapacağı kesin. O zaman hadi vakit kaybetmeden bunları daha yakından inceleyelim.
Pratik 1: Yaşamın Bütün Formları için Empatiyi Geliştirmek
İnsanoğlu çevresindeki hayvanlarla uzun yıllardan itibaren gelişen bir ilişkiye sahip. Bu onlarla bir empati ilişkisine girmemize neden oluyor. O yüzden birbirinden tatlı köpek ve kediciklerimize gözümüz gibi bakıyor, onlara bir zarar gelince sanki bir yakınımıza zarar gelmiş gibi hissediyoruz. Peki konu öteki canlılar olunca bu kadar samimi olabiliyor muyuz? Bu aslında veganlığın ana sorularından olan "Öteki hayvanlar evcil hayvanlarımız kadar önemli değil mi?" sorusunu aklımıza getiriyor. Bu tartışmalı soru çevresel duyarlılığa da dikkat çekiyor. Evet; baktığımız zaman bir örümceğin, bir aslanın ve bir kedinin aynı değerde olduğunu bilmemiz gerekiyor. Belki o zaman hayvan hakları konusunda daha duyarlı olabiliriz.
Pratik 2: Sürdürülebilirliği Toplum Pratiği İçerisine Almak
Artık ne mutlu ki bu kelime hayatımızın bir parçası haline geliyor: sürdürülebilirlik. Aklımızı karıştırmadan ekolojik sürdürülebilirlikten bahsetmek istiyorum ki başka şeylerin de sürdürülebilirliği oluyor, mesela ekonomik sürdürülebilirlik. Ama tabii ki de bunlardan en önemlisi çevremizin sürdürülebilirliği. Şu an verdiği kaynakları kullandığımız tek ev olan Dünya'yı gelecek nesillere de sağlıklı bir şekilde bırakabilmek en büyük görevlerimizden birisi. Bunu yapabilmemiz için de toplumun bu konuyu benimsemesi gerekiyor ancak böyle başarılı olabiliriz. Ne diyordu John Lennon:
"Hayalperest olduğumu söyleyebilirsin ama buna inanan sadece ben değilim."
Pratik 3: Görünmezi Görülür Kılmak
Bazen insan olduğu çevreye fazla bağlı kalır ve gözü başka şeyleri görmez. Onun dünyası sadece olduğu mahalle veya şehir ile kalır fakat baktığımız zaman konuştuğumuz bu çevre sadece kendi çevremiz değil bütün Dünyadır. O yüzden hareketlerimizin sonuçlarının başka yerleri ve kişileri de etkileyeceğini unutmamız gerekir. Mesela eğer elektriğimiz yaşadığımız şehirde değil de başka bir şehirdeki kömür santralinden geliyorsa bu konu hakkında rahat olamayız. Çevre duyarlılığın bir amacı da çevreyi başka insanlar için de yaşanabilir kılmak. Eğer benim çevrem zaten iyi dersek onun etkilerini bir gün kendimiz de o sorunla karşılaşırız. Pratik 1'de ne demiştik? Bütün canlılar için empatiyi düşünmeliyiz.
Pratik 4: İstenmeyen Sonuçları Öngörmek
Bu zamanda çevreyle alakalı onlarca sorun ile karşılaşıyoruz. Bunlardan çoğu zamanında mükemmel fikirler olarak var olan buluşlardan kaynaklı. Hayır, tabii ki bu buluşlara ve teknolojiye karşı değiliz ama bunların çevreye olan zararını da göz önünde bulundurmak lazım. Bu Türkçede olmayan ama İngilizcede varlığını koruyan "intelligence-wisdom" tartışmasını akıllara getiriyor. Evet bu buluşları yapacak kadar zekiyiz ama çevreye olan zararı düşünecek kadar bilge olabiliyor muyuz? Sorunun cevabı biraz karışık ama bilmemiz gereken şey bilge olmamız gerektiği. E peki ne yapabiliriz bu konu hakkında? Tabii ki de kamuoyunun gücünü kullanacağız. Bu Dünya'nın vatandaşları olarak bizim de sorumluluğumuz bulunuyor o yüzden x bir şirketin veya kişinin dünyayı kendi çöplüğü olarak kullanmaması gerektiğini bilmemiz gerekiyor. Her şeyin farkındalıkta bittiğini yavaş yavaş görüyoruz sanırsam.
Pratik 5: Doğanın Yaşamı Nasıl Sürdürdüğünü Anlamak
Birbirine bağlı yüzlerce zincirden bir tanesiyiz fakat insanoğlu olarak sadece kendi çevremize odaklanmak ve dünyanın bizim etrafımızda döndüğünü düşünmek hoşumuza gidiyor. Ama baktığımızda binlerce yıldan beri süregelen insanoğlunun yolculuğunda şunu anlıyoruz ki homo sapiens her zaman hayatta kalmak istedi ve her zaman bunun için çalıştı. Aletler üretti ve bunu pekâlâ kullandı. 21. yüzyıla geldiğimizde ise bu hayatta kalma uğraşımız bir kaosa döndü. Öyle ki artık gerçekten hayatta kalmak veya hayatı kolaylaştırmak amacımız başka amaçlara doğru yol almış durumda. İşte farkında olmamız gereken bir konu daha. Doğa anaya nasıl davranırsak o da bize öyle döner ki o sadece bizim hayatta kalmamızı istiyor. İnsanoğlu her canlıya yaptığı gibi doğaya da agresif davranırsa bunun geri dönüşünü hemen alır. O yüzden doğanın bir rakip değil bir dost bir ana olduğunu kavramamız gerekiyor. Doğayı hayatta tutalım ki biz de hayatta kalalım.
Bu 5 pratik eminiz ki hem bu mavi gezegeni hem de içsel dünyamızı daha temiz bir yer yapacak. Varsapp Ekoloji Notları'ndan bu haftalık bu kadar. Daha temiz bir Dünya için sizleri bilgilendirmeye devam edeceğiz. Bu arada siz de Varsapp ile birlikte satın almak yerine kiralayarak çevrenin sürdürülebilirliğine yardımcı olabilirsiniz.
https://www.edutopia.org/blog/teaching-students-ecoliteracy-carolie-sly