Varsapp Ekoloji Notları #4
08-12-2021
16:59
Varsapp Ekoloji Notları #4
Merhaba Varsapp okuyucuları. Bu hafta diyoruz ki fazlalıklarımızdan kurtulalım ve biraz rahatlayalım. Hayır, meditasyon yapmayacağız. Bugün birazcık minimalizmin sınırlarını zorlayıp bunun sadece sanatta değil çevrede de uygulanabileceğini göreceğiz.
Nedir Bu Minimalizm
Minimalizm 60'ların başında karşılaştığımız bir sanat anlayışı aslında. Baktığımızda bu insanoğlunun hep en iyisini ve en fazlasını istediği; isteklerinin karşılığını da büyük büyük savaşlarla aldığı zamanlarda çıkan bir bıkkınlığın tepkisi. Bir noktada modernizm ve onun getirdiği dışavurumculuk insanları tatmin etmemiş. Belki de bu hep bakışımızı yanlış yere doğrulttuğumuzdan. O zamanlar için baktığımızda bunu sanat eserlerinde görebiliyoruz ama bugünlerde minimalizm markaların sadece logolarında görebildiğimiz bir değişiklik.
Mesela Apple! Şirket ne kadar logosunda minimalizmin etkilerini taşısa da ürünlerin elimize gelene kadar olan sürecinde pek de sadelikten yana değil gibi. Özellikle Apple'ın Çin ayağında!
Markalar logolarını ve tasarımlarını daha basit yaparak bizi minimalist olduklarına inandırmaya çalışıyor fakat aynı zamanda her gün yeni çıkan ürünlerini çok sevmemizi ve satın almamızı istiyorlar. Bu durumda bunun aslında minimalizm ile pek de eşleşmediğini söylememiz gerekiyor. Değişen tek şey hissiyat olmaktan kurtulamıyor. Bu da aslında başlı başına bir buhran.
Aslında sorun olan satın almak değil bu satın alma düzeninin zaman geçtikçe daha da karmaşıklaşması ve insanın kendisini bundan geri çekememesi. Geçtiğimiz haftalarda yaşadığımız black friday olayı da bunun göstergesi aslında. İndirimli ürünler adına birbirini ezen insan görüntüleri bize konu hakkında bir özet çıkarıyor. Peki bize bunu düşündüren şey nedir? Özellikle ülkemizde gördüğümüz insanların kendi gelir seviyelerine uymayan harcamaları da bu soruyu sorduruyor. Aslında sorunun cevabı çok basit. Aldığımız ve insanlara gösterdiğimiz ürünlerin bizi mutlu etmesi. Evet, aslında bütün mesele mutlu olmakla alakalı. Özellikle coğrafya değiştikçe mutlu olma eyleminin yolu değişiyor. Bazı toplumlar gösterişi severken bazı toplumlar bunun tersine her şeyin bir sonunun olacağının ve bunun sürdürülmesinden mutlu oluyor. İkigai kitabı bize Japon halkının hayatları boyunca bu minimal pratiği benimsediklerinden de söz ediyor. Kitaptaki "Japon mimarisi heybetli ya da mükemmel olmaya çalışmaz. Yapıların ahşap olması geleneği, şeylerin geçiciliğine ve yeni nesiller için yeniden inşa edilmesi gerektiğine vurgu yapar. Japon kültürü insanoğlunun ve yarattığımız her şeyin kısacık doğasını kabul eder." sözü bunu bize gösteriyor.
"Japonlar neden daha mutlu?" gibi klişe sorulara da bu sayede cevap verebiliyoruz. Burada görüyoruz ki mutluluk tüketmekle gelen bir şey değil aslında. Daha minimal bir yaşam (yani daha azla daha çok verim) belki de ihtiyacımız olan budur. Aslında buna ihtiyacı olan sadece biz değiliz. Çevremiz, hayvanlar hatta gelecek nesiller için de bu olmazsa olmaz aslında.
Çevre İçin Minimalizm!
Minimalizm pekâlâ çevre için de uygulanabilir. Evrenin kendisinin bize ait olmadığını, zincirin zirvesinde değil de o zincire bağlı olduğumuzun farkında olmak aslında bu yolda bize yardımcı olan ana etkenlerden biri. Kendi yerimizi bilmek ve daha fazlası için başka yerleri ve kaynakları işgal etmemek ilk görevimiz. Minimalizmin temel öğretisi de burda karşımıza çıkıyor: elimizdeki şeylerin değerini bilmek ve onları doğru kullanmak. Ayrıca insanlar doğası gereği hep daha fazlasını istemekte fakat homo sapiensin yıllar boyunca süregelen yolculuğu bize şunu gösteriyor ki istediğimiz şeyler her zaman ihtiyacımız olan şeyler olmayabiliyor. O zaman eğer ihtiyacımız olmayan ürünleri almak yerine tasarruf edersek hem o ürünler yapılırken açığa çıkan kirlilik engellenmiş olur hem mental olarak da bir temizliğin önünü açmış oluruz. Varsapp olarak da aslında motivasyonlarımızdan biri de buydu. İnsanların kendilerini bu tüketim yarışında strese boğmamaları ve hem kendi bütçeleri için hem çevreleri için ürünleri bir amaç değil araç olarak kullanmalarını sağlamak. Böylelikle hem hiçbir şeyden mahrum kalmayız hem bunun uğruna her şeyi harcamayız.
Varsapp Ekoloji Notları'nı okuduğunuz için teşekkürler. Daha temiz ve sürdürülebilir bir Dünya için sizleri bilgilendirmeye devam edeceğiz. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.